BESEDA / Stolik polski: Prochaskovi – dynastie tiskařů z Těšína
Beseda s prof. Dr hab. Zdzisławem Gębołyśem (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz)
středa 5. března 2025 / 17.00 / vstup volný
Prochaskovi – dynastie tiskařů z Těšína
Počátky tiskárny Prochaska v Cieszyně sahají do roku 1806. Za necelých 50 let se z malé tiskařské dílny Prochasků stala jedna z největších nakladatelských společností v Rakousku-Uhersku. Prof. Zdzisław Gębołyś (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz) se ve své prezentaci bude zabývat vývojem společnosti jak po stránce technologické, tak i obchodní a kulturní, přičemž zdůrazní přínos jednotlivých majitelů: Fabian Beinhauer, Tomáš Prochaska; Karl Prochaska; Karl II Prochaska; Karl III Prochaska; Karl IV Prochaska. Představen bude také nakladatelský repertoár nakladatelství, přičemž zvláštní pozornost bude věnována jeho třem základním segmentům: literatuře v němčině, polštině a češtině. Autor se rovněž pokusí odpovědět na důležité otázky. Kdo vlastně byli Prochaskovi: tiskaři, nakladatelé; podnikatelé? Byli Prochaskovi zapojeni do společenských, vzdělávacích a politických aktivit města a regionu? Zmírňovali nebo snad naopak zhoršovali Prochaskové svými aktivitami národnostní vztahy na Těšínském Slezsku?
Prochaskowie – ród drukarzy z Cieszyna
Początki drukarni Prochasków w Cieszynie są datowane na 1806 rok. W ciągu niespełna 50 lat Prochaskowie niewielki warsztat drukarski przekształcili w jeden z największych zakładów wydawniczych w Austro-Węgrzech. W swym wystąpieniu prof. Zdzisław Gębołyś (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz) omówi rozwój firmy, tak technologiczny, jak biznesowy i kulturowy, akcentując wkład w te dzieła kolejnych właścicieli: Fabian Beinhauer, Tomasz Prochaska; Karl Prochaska; Karl II Prochaska; Karl III Prochaska; Karl IV Prochaska. Przedstawiony zostanie również repertuar wydawniczy oficyny, ze szczególnym zwróceniem uwagi na jej trzy podstawie segmenty: literaturę w języku niemieckim, polskim i czeskim. Autor spróbuje odpowiedzieć też na ważne pytania. Kim właściwie byli Prochaskowie: drukarzami, wydawcami; ludźmi interesu? Czy Prochaskowie angażowali się w dzialalność społeczną, edukacyjną i polityczną miasta i regionu? Czy Prochaskowie łagodzili, czy może zaostrzali swoją działalnością stosunki narodowościowe na Śląsku Cieszyńskim?